20 Aralık 2021’de ABD Doları/TL’de 18,40 ile eş zamanlı olarak açıklanan kur korumalı mevduatlar, tüm çabalara rağmen dolar/TL’nin 20 TL’yi geçtiği bu günlerde bir anlamda ekonomik ve finansal sistemimizin kontrolü altındadır. seçimler geri sayılıyor. ekonomistlerin korkusuyla ‘mayın tarlası’ ortaya çıktı. Son günlerde görülen faiz oranlarından sonra korkmakta haksız değiller gibi görünüyor.
2021’de Merkez Bankası’nın Eylül ayı prestijiyle “zamansız” faiz indirimleri yapması kur ataklarını tetikledi. Aralık ayı itibariyle dolar/TL yüzde 100’ün üzerinde artışla 8 liradan 18 liraya çıktı.
18.40 ile o dönemin zirvesini gören dolar kuru, uzun süre Korumalı Mevduat olarak adlandırılan ve ardından kısaca KKM olarak adlandırılan enstrümana çarptıktan sonra sendeledi. Dolar aynı gün 10 liraya gerilese de kısa sürede 13 lirada dengesini buldu. Bireylerin ‘lira akışı’ talebiyle karşılaşan KKM, ‘Vergiden değersiz mi?’ O bölgeye de sıçradı. Zaman zaman bu KKM’nin ne kadar olduğu merak edildi. Şeffaflıktan görünmez olan ekonomimizde de açıklandı.
Ne yapılırsa yapılsın mutlu olmayan ekonomistler, açıklananın TL’den çevrilerek KKM olduğunu söyleyerek, “Biliyorsunuz bu dövizden çevrilen TCMB’dir” diyerek yine mutlu olmadı.
Yapacak bir şey bulamayanlar, KKM’nin liralaşma değil dolarizasyon olduğunu, özellikle baskılanan kur harcamalarıyla birleşince yük olacağını söylüyorlardı.
Bankalar ürkekleştikçe yetkililerin yiğitliği ele geçirildi. Ancak piyasaların kendi gerçekleri vardı. Çekingen piyasalar gerçeğe dönerken, uzmanlar riskler konusunda uyardı. Hikaye burada bitiyor. Gerçeklere dönecek olursak, seçim odaklı uygulamalarda bankalara getirilen düzenleme ile piyasalar karıştı ve döviz bozdurma KKM’de çılgın oranlar görülmeye başlandı.
DDKKM adını verdiğim para birimi dönüştürme KKM’de senaryolar gerçek olamayacak kadar ürkütücüydü.
‘Teorik olarak mümkün olan bu operasyonun aslında biraz farklı bir versiyonu yapılmış (gözlere siyah bant taktım)… %41 oransal pik olarak duyulmuş… %20 prim peşin stopaj alanlar var, var almayanlar… Almayanlar var… bu primi düşünün ‘ültimatom tamamen baypas edildi…’
DDKKM’de faiz sonuçlarına ilişkin tahminler de dikkat çekti.
DDKKM çığ ve sel gibi bir afet olarak görüldüğü için Prof. Dr. Özgür Demirtaş konuya değinmeden geçemedi.
Son gelişmeler seçimlerden sonra ne olacağını “otoyolda seçici” yapmak üzereydi.
İster Millet İttifakı’nın ekonomi kurmayları olsun,
?
İster akademisyen, ister piyasanın uzmanı,
Sorunun boyutu anlatılmaya çalışıldı.
Bir yandan oluşabilecek döviz talebi,
KKM’deki sürdürülemez sistem ise karşı taraftaydı.
?
?
?
Ne düşünüyorsun?
Seçimin ertesi sabahı nasıl bir pazarla uyanırız?
